Rok Ĺźycia

Wydarzenie

10

Rozpoczyna naukę w gimnazjum kieleckim. Doświadczenia z lat szkolnych wykorzysta podczas pisania "Syzyfowych prac".

18

Pierwsze wiersze i dramaty. Debiutuje na łamach prasy i ma kłopoty z matematyką . Zaczyna prowadzić dziennik.

22

Jesienią rozpoczyna studia w Warszawie(weterynaria). Pasjonuje się anatomią i fizjologią.

23

W literaturze same niepowodzenia. Pozytywiści (Świętochowski i Wiślicki) nieprzychylnie oceniają zgłoszone do druku utwory. Fatalna sytuacja materialna. Głoduje nieraz po trzy dni, wyprzedaje książki.

25

Pierwsze sukcesy literackie , m.in. współpraca z "Głosem". Zostaje redaktorem tego pisma, poznaje Józefa Karola Potockiego, wspomni o nim w "Ludziach bezdomnych" i "Przedwiośniu".

26

Podczas pobytu w Nałęczowie, gdzie pracuje jako korepetytor, poznaje swą przyszła żonę, Oktawię Rodkiewiczową. Opiekunem córeczki pani Oktawii (wówczas już owdowiałej) był Bolesław Prus. Ślub odbędzie się dwa lata później, a Prus wystąpi w roli świadka.

28

Podróżuje do Włoch i Zurychu, gdzie spotyka prawdopodobnie Edwarda Abramowskiego , myśliciela, którego poglądy (rewolucja moralna, etyka solidarności i braterstwa, zastąpienie kapitalizmu ustrojem opartym na współpracy wszystkich ze wszystkimi) staną się wkrótce bliskie Żeromskiemu. Zwiedza Pragę i Monachium. Zostaje bibliotekarzem w Raperswilu (Szwajcaria), w tamtejszym Muzeum Narodowym Polskim.

31

Pierwsze książki: "Opowiadania" i "Rozdziobią nas kruki, wrony...", zbiór podpisany pseudonimem Maurycy Zych. W swej nowelistyce pisarz nawiązuje do pozytywizmu i naturalizmu.

32

Protestując przeciwko stosunkom panującym w Muzeum, opuszcza Raperswil i powraca do kraju

33

We Lwowie, pod pseudonimem Maurycy Zych, wydaje "Syzyfowe prace" . Powieść wchodzi natychmiast do kanonu lektur patriotycznych, zakazanych w zaborze rosyjskim.

35

Staje się coraz bardziej popularny, wygłasza odczyty ale nadal trapią go choroby i niedostatek. Sytuację materialną poprawia nieco honorarium za "Ludzi bezdomnych". Powieść przyjęta bardzo dobrze, stała się nawet bestsellerem , dla jednych była programem działania, dla innych wyciskaczem łez.

38

"Tygodnik Ilustrowany" rozpoczyna druk "Popiołów". Wydanie książkowe całości w 1904 r.

41

W Zakopanem poznaje Józefa Piłsudskiego. Zbliża się do PPS. Włącza się do życia publicznego, przemawia na wiecach, organizuje pomoc dla strajkujących. W Nałęczowie zakłada Uniwersytet Ludowy.

44

"Dzieje grzechu"
historia krótkiego i tragicznego życia Ewy Pobratyńkiej zdobywa dwuznaczny rozgłos, głównie z uwagi na śmiałe sceny erotyczne. Krytyka katolicka uznała książkę za pornografię.

45

Zainteresowania pisarza przesuwają się w stronę teatru. Drukuje (pod pseudonimem Józef Katerła) dramat "Róża". Pracuje nad "Sułkowskim"

48

"Uroda życia" i " Wierna rzeka", uważana za najlepszą polską powieść o powstaniu styczniowym. Cześć krytyki uznała obie te powieści za największe osiągnięcia pisarza. Rozstanie z pierwszą żoną. Nową towarzyszką życia Żeromskiego została młodziutka Anna Zawadzka.

50

Po wybuchu I wojny światowej wstępuje do legionów Piłsudskiego. Nie popiera jednak Austrii ani Niemiec. Przebywa w Zakopanem z Janem Kasprowiczem i zakłada tajną organizację niepodległościową.

52

Mimo trwającej wojny ukazują się dwa pierwsze tomy "Walki z szatanem("Nawracanie Judasza", "Zamieć"). Tom trzeci "Caritas"
po wojnie.

56

Po przeprowadzce do Warszawy zostaje pierwszym prezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich.

58

"Wiatr od morza", zbeletryzowana historia walki o Polskość Pomorza. Książka entuzjastycznie przyjęta w kraju. Za granicą oceniona jako "antyniemiecka", prawdopodobnie zamknęła pisarzowi drogę do Nagrody Nobla (otrzymał ją Reymont)

60

"Uciekła mi przepióreczka", największy sukces teatralny pisarza. Ukazuje się "Przedwiośnie". Żeromski staje się najbardziej kontrowersyjnym polskim pisarzem.

61

Zaszczyty, nagrody, ordery i... gorące dyskusje. Kontrowersjom nie położyła nawet kresu śmierć pisarza (20.IX.1925). Pragnąc ożenić się po raz drugi, Żeromski przeszedł potajemnie na kalwinizm. Duchowieństwo katolickie zbojkotowało pogrzeb, władze państwowe tylko częściowo stanęły na wysokości zadania.